TIBBİ İNGİLİZCE MAKALE ÇEVİRİSİ ÖRNEK 1

ATOMOKSETİN

TİCARİ İSİMLER:

· Strattera

SINIF:Seçici norepinefrin geri alım inhibitörü

ENDİKASYONLAR:

· Yetişkin ve 6 yaşın üzerindeki çocuklarda ADHD

· Tedaviye dirençli depresyon

İLACIN ETKİ MEKANİZMASI:

· Norepinefrin /noradrenalin ve dopamin nörotransmitterlerini artırır.

· Norepinefrin geri alım pompasını (norepinefrin taşıyıcısını ) bloke eder.

· Tahminen bu etkisi noradrenerjik nörotransmisyonunu artırır.

· Dopamin geri alım pompasının büyük oranda ihtiyaç duyduğu frontal kortekste dopamin, norepinefrin geri alımı ile inaktive olduğundan, atomoksetin beynin bu bölümünde dopamin nörotransmisyonunu artırabilir.

· DEHB için onaylı diğer ajanlardan farklı olarak atomoksetinin kötüye kullanım potansiyeli yoktur.

· İsmi seçici norepinefrin geri alım inhibitörü lmasına rağmen, atomoksetin frontal kortekste dopamin ve norepinefrini güçlendirir, tahminen dikkat ve konsantrasyon üzerine etkilerii bu şekilde oluşur.

· Dopamin taşıyıcıları bakımından zayıf bölge olan frontal kortekste dopamin norepinefrin geri alımı ile inaktive olacağından, atomoksetin beynin bu bölümünde dopamin ve norepinefrini artırabilir, bu DEHB tedavisindeki terapödik etkisini açıklayabilir.

· Norepinefrin taşıyıcıları bakımından zayıf bölge olan nucleus acumbenste dopamin, dopamin geri alımı ile inaktive olacağından, atomoksetin beynin bu bölümünde dopamin artışına neden olmaz, bu kötüye kullanım potansiyeli gelişmemesini açıklayabilir.

· Atomoksetinin seçici norepnefrin geri alım inhibitörü olarak etki mekanizması ve primer çalışmalar antidepresan olarak kullanımını önermektedir.

· Pro noradrenerjik etkiler , teorik olarak kronik ağrılarda fayda sağlayabilir.

· Atomoksetinin etki mekanizması ve potansiyel antidepresan etkileri; bilinen ve etkisi kanıtlanmış diğer antidepresanlar gibi tanı konulmamış veya latent bipolar bozukluğu tetikleyebileceğini öngörmektedir.

· Bu nedenle, aynı zamanda bipolar bozukluğu olan DEHB hastalarında dikkatle kullanılmalıdır.

· Stimulanlardan farklı olarak atomoksetin, DEHB ile eşlik eden Tourette sendromu hastalarında tiklerin alevlenmesine neden olmayabilir.

· Diğer potent norepinefrin geri alımını bloke eden ajanların (reboksetin, milnasipran) kullanımı esnasında, sınırda idrar akışı olan 50 yaşın üzerindeki hastalarda üriner retansiyon görülmüştür.bu hastalarda atomoksetin dikkatle kullanılmalıdır.

· Atomoksetin orijinal ismi tomoksetin iken, tamoksifen ile karıştırılma ve yanlış ilaç kullanımı riski taşıdığı için değiştirilmiştir.

ETKİSİNİN BAŞLAMA SÜRESİ:

· ADHD tedavisinde etki başlangıcı dozun verildiği ilk günden itibaren gözlenebilir.

· Terapötik etkinlik 4-8 hafta süresince artmaya devam eder.

· 6-8 hafta sonunda etkinlik görülmedi ise bu, ilacın etkinlik göstermeyeceği anlamına gelir.

ETKİNLİK GÖSTERİRSE:

· ADHD tedavisinde amaç, dikkat eksikliği semptomlarının, motor hiperaktivitenin ve sosyal, okul ve/veya iş hayatındaki faaliyetleri olumsuz etkileyen impulsivitenin azaltılmasıdır.

· Tedaviye semptomların tamamı kontrol altına alınana veya kararlı düzelme sağlanana dek devam edin, düzelme devam ettiği sürece tedaviyi sürdürün.

· Periyodik olarak tedavivin gerekliliğini yeniden değerlendirin

· Çocuklukta başlanan ADHD tedavisinde, etkinliğin sürdüğü gösterildiği taktirde ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde devam edilebilir.

ETKİNLİK GÖSTERMEZSE:

· Dozu düzenlemek yada başka bir ajana geçmek düşünülebilir.

· Tedaviye uyumsuzluk durumunda hasta ve yakınlarıyla görüşmeyi düşünün.

· Başka bir teşhis yada komorbid durum (bipolar bozukluk, madde suistimali, tıbbi hastalık) için hastayı değerlendirin.

· Bazı depresif hastalıklar ve ADHD hastalarında, altta yatan yada latent bipolar bozukluğun alevlenmesi nedeniyle sürekli etkinlik görülmeyebilir, bu durumda tedaviye bir duygudurum düzenleyiciye geçmek gerekir.

KISMİ YANITTA VE TEDAVİYE DİRENÇLİ DURUMLARDA EN UYGUN KOMBİNASYONLAR

· Kombinasyonlardan önce diğer monoterapilerin denenmesi en iyisidir.

· Tedaviye dirençli depresyonda SSRI lar, SNRI lar veya mirtazapin (Atomoksetin ile antidepresanların kombine kullanımı bipolar bozukluğu aktive edebileceğinden ve intihar düşüncesini artırabileceğinden dikkatle kullanılmalıdırlar.

· Komorbid bipolar bozukluk için duygudurum düzenleyici veya atipik psikotikler.

· Uzmanlar ADHD için modafinil, metilfenidat veya amfetamin ile kombine edebilir.

TESTLER

· Sağlıklı birede gerek yoktur.

· Tedaviye başlarken ve doz artırımı sonlanana kadar kanbasıncı ve nabzın izlenmesi önemli olabilir.

YAN ETKİLER

· Nörepinefrin terapödik etkinliğin ortaya çıkmasını sağlayan reseptörlerden daha çok benin ve vücudun diğer bölümlerinde bulunan reseptörlerde artar (iştah azalması, kalp ritminde ve basıncında artış, ağız kuruluğu, üriner retansiyon gibi sonuçlara neden olan asetilkolinin salıverilmesi şeklinde görülen istenmeyen norepinefrin etkisi).

· Yan etkilerin çoğu hızlıdır fakat zamanla kaybolur.

· Limbik bölgelerde dopamin aktivitesini artırmakta yetersiz kalması, atomoksetinin kötüye kulallanm potansiyeli taşımamasını açıklar.

BELİRGİN YAN ETKİLER

· Sedasyon, halsizlik

· İştah azalması

· Kalp ritminde artış (6-9 atım/dk)

· Kan basıncında artış (2-4 mm hg)

· Uykusuzluk, baş dönmesi, anksiyete, ajitasyon, agresyon, irritasyon

· Ağız kuruluğu, kabızlık, bulantı, kusma, abdominal ağrı, dispepsi

· Üriner zorluk, üriner reatansiyon (yaşlı erkekler)

· Dismenore, terleme

· Cinsel disfonksiyon (erkek: libido azalama, ereksiyon bozukluğu, boşalma bozukluğu, anormal orgazm, kadın:libidoda azalma, anormal orgazm)

HAYATI TEHDİT EDEN VEYA TEHLİKELİ OLAN YAN ETKİLER

· Artmış kalp hızı, hipertansiyon

· Ortotatik hipotansiyon

· Hipomani ve nadiren maniyi indükleyebilir ve intihar düşüncesini aktive edbilir.

· Kilo alımı olağandışı bildirilmiştir fakat beklenen bir yan etki değildir.

· Kilo kaybı gözlenebilir.

· Sedasyon normal önemli bir azınlıkta görülmüştür.

YAN ETKİLERLE İLGİLİ YAPILMASI GEREKENLER

· Dozu azaltın

· Günde tek doz kullanılmakta ise günde iki doza bölün

· Birkaç haftanın sonunda başka bir ilaç ekleyin ya da başka ilaca geçin

YAN ETKİLER İÇİN EN UYGUN KOMBİNASYONLAR

· Üriner zorluk için tamsulosin gibi bir alfa 1 bloker verin.

· Yan etkileri tedavi etmek için başka bir ajan eklemeden önce başka bir monoterapi denemek en iyisidir.

· Özellikle tedavi sırasında ya da başka bir ilaca geçişte veya antidepresanların tedaviye eklenmesiyle hareketlilikte artış ve ajitasyon görülmesi, özellikle intihar fikrinin de eşlik edebildiği karma disforik bipolar II bozukluk olmak üzere, bipolaritenin indüklendiğini gösterebilir, tedaviye lityum , duygudurum düzenleyici veya bir atipik antipsikotik eklenmesini veya atomoksetinin kesilmesi gerektirir.

DOZ VE KULLANIM

· Normal doz aralığı 90 mg/gün, 1,2 mg/kg/gün

· Farklı doz formları 10 mg, 18 mg, 25 mg, 40 mg, 60 mg kapsül

DOZ AYARI

· 70 kg ve altındaki çocuklarda başlangıç dozu; 0,5 mg/kg/gün, 3 gün sonra 1,2 mg/kg/gün’e çıkın, günde tek doz sabahları yada gün de iki kez verilebilir.maksimum doz 1,4 mg/kg/gün veya 100 mg/gün

· 70 kg’ın üzerindeki çocuklar ve yetişkinler için başlangıç dozu 40 mg/gün, 3 gün sonra 80 mg/gün günde tek doz sabah yada günde iki kez verilebilir; 2-4 hafta sonra gerek duyulursa 100 mg/gün’e çıkılabilir.maksimum günlük doz 100 mg/gün

DOZLA İLGİLİ İPUÇLARI

· Günde tek doz sabahları verilebiilir.

· Yarılanma ömrü 5 saat olmasına rağmen günde tek doz kullanımla terapötik etkinliğin direk farmakolojik etkinliğin ötesine geçip sürdüğü görülmektedir (etkinlikleriye plazma ilaç düzeyleri yakın korelasyon halinde olan situmulanlardan farklı olarak)

· Günde tek doz kullanım gastrointestinal yan etkileri arttırabilir.

· Başlangıç dozu terapötik dozun yarısıdır.

· Düşük başlangıç dozu taşikardi, kan basıncını artması gibi yan etkilere duyarlı hastaları tespit etme imkanı verir.

· Özellikle atomoksetinin yan etkilerine duyarlı olan hastalar atomoksetini metabolize eden CYP4502D6 enzimlerinden yoksun olabilirler (toplumun %7 si)

· Bu tür hastalarda eğer tolere edebiliyorlarsa tedavi dozunun yarısını kullanın.

· Bazı hastalar 1,8 mg/kg/gün doza kadar gereksinim duyabilirler.

DOZ AŞIMI

· Fatal sonuçlar bildirilmemiştir: sedsyon, ajitasyon, hiperaktivite, normal dışı davranışlar, gastrointestinal semptomlar.

UZUN SÜRELİ KULLANIMI

· Güvenli

ALIŞKANLIK GELİŞİMİ

· Yoktur

TEDAVİNİN SONLANDIRILMASI

· Dozun azaltılmasına gerek yoktur.

FARMAKOKİNETİK

· CYP450 2D6 tarafından metabolize olur.

· Yarılanma ömrü yaklaşık 5 saattir.

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ

· Tramadol antideprasan kullanan hastalarda nöbet riskini artırır.

· Fluoksetin, paroksetin gibi CYP450 2D6 inhibitörleri atomoksetinin plazma konsantrasyonunu artırabilir.bu ilaçları kullanan hastalara atomoksetin verilecekse doz yarıya indirilmelidir.

· Atomoksetin ve albuterolün tedaviye eklenmesi nabızda ve kan basıncında artışa neden olabilir.

· Metilfenidatın tedaviye eklenmesi ile gelişebilecek kardiyovaskuler yan etkiler metilfenidatın tek başına verilmesi ile görülen kardiyovaskuler yan etkilerden daha fazla değildir.

· MAO inhibitorleri ile tedavi kesildikten sonraki 14 gün içinde kullanmayın, MAO inhibitörleri ile kullaımından kaçının.

DİĞER UYARI VE ÖNLEMLER

· Atomoksetin ile tedavi süresince büyüme (kilo ve boy) takip edilmelidir, boy uzaması ve kilo artışı yeterli olmayan hastalarda tedavinin sonlandırılması söz konusu olabilir.

· Hipertansiyon, taşikardi, kardiyovaskuler hastalık veya serebrovaskuler hastalık var ise bu hastalarda dikkatle kullanılması gerekir.

· Bipolar bozuluk var ise dikkatle kullanılması gerekir.

· Üriner retansiyon, bening prostat hipertrofisi olan hastalarda dikkatle kullanılmalıdır.

· Antihipertansif ilaç kullananlarda dikkatle kullanılmalıdır.

KULLANILMAMASI GEREKEN DURUMLAR

· MAO inhibitörleriyle tedavi gören hastalar.

· Dar açılı glokomları olan hastalar

· Atomoksetin alerjisi olduğu bilinen hastalar.

ÖZEL DURUMLAR

BÖBREK YETMEZLİĞİ

· Doz ayarlamaya gerek yok

KARACİGER YETMEZLİĞİ

· Orta derecede karaciger bozukluğu olan hastalarda önerilen doz yarıya indirilmelidir.

· İleri derece KC bozukluğu olanlarda önerilen dozun % 25’i (1/4) verilmelidir.

KARDİYAK YETMEZLİK

HAMİLELİK

· Risk kategorisi C (bazı hayvan çalışmalarında yan etkiler bildirilmiştir, insanlarda yapılmaış konrollü çalışma yoktur.)

· Hamile kalma potansiyeli olan kadınlarda kullanımında anneye olan faydalarıyla fetüse getireceği riskler kıyaslanmalıdır.

· ADHD hastalarında atomoksetin kullanımı genellikle planlanan hamilelik öncesi durdurulmalıdır.

EMZİRME

· Atomoksetinin anne sütüne geçp geçmediği bilinmemektedir.fakat tüm psikotropların anne sütüne geçtiği kabul edilir.

POTANSİYEL AVANTAJLAR

· Bilinen kötüye kullanım potansiyeli olmaması

POTANSİYEL DEZAVANTAJLAR

· Bazı hastalarda stimulanlar kadar hızlı etki başlangıcı görülmeyebilir.

ÖNCELİKLİ OLARAK HEDEFLENEN SEMPTOMLAR

· Konsantrasyon, dikkat dağınıklığı

· Motor hiperaktivite

· Depresif duygudurum