A. SAGLlK BİLGİSİ tıbbi çeviri
Sağlık genellikle hastalığın ve sakatlığın olmayışı olarak tanımlanır. Ancak
bu tanım bu günkü görüşlerin gerisinde kalan bir tanımdır. Dünya sağlık
teşkilatının tanımına göre "Sağlık yalnız hastalık ve sakatlığın olmayışı değil
bedence ve ruhça aynı zamanda sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Yani
kişinin bedenen hasta veya sakat olmaması sağlık için yeterli değildir. Aynı
zamanda kişinin ruhen sağlıklı olması, sosyal yönden tam bir iyilik halinde
bulunması gerekir. Tanımın en ilginç yönü sağlığın sosyal iyilik hali ile koşulIanmasıdır.
Sağıık için gerekli ortamın bulunmaması veya içinde bulunduğu
ortama uyum sağlayamaması beden ve ruh sağlığının olumsuz yönde etkilenmesi
demektir.
Sağlık kavramı ile hastalık kavramı daima çağrışım yapar. Hastalığın bilimsel
tanımı şöyledir. "Hastalık doku ve hücrelerde yapısal, fonksiyonel olmayan
değişikliklerin yarattığı bir haldir."
Biyolojik arılamda doğru ve doyurucudur. Ancak kültürel anlamda sağlık
ve hastalık anlayışı kişiden kişiye değişmektedir. Bu değişimde kişilerirı
eğitim seviyeleri ve ekonomik durumları roloynamaktadır. Eğitim seviyeleri
ve ekonomik durumları arttıkça sağlık ve hastalık anlayışları bilimsel tanımlara
yaklaşmaktadır.
Eğitim durumu düşük ve eğitim yörıünden gelişmemiş toplumlarda sağlık
ve hastalık anlayışı iki ölçüte göre değişir.
Birinci ölçüt: Hastalığın yada sorunun yaygınlığıdır. Herkesin sıtmalı
olduğu bir toplumda sıtma hastalık sayılmaz. Pis bir çevrede doğan ve
büyüyerı bir kişi için kara sinek yada pis koku sorun olarak kabul edilmez.
Çünkü bu kişinin kültürü haline dönüşmüştür.
ikinci ölçüt: Kişinin kendisirıden beklenen işi yapıp yapmamasıdır. Kişinin
rahatsızlığı yada hastalığı kendisinde beklenen işi yapmasına engel değilse
o kişi kendisini hasta saymaz. Etrafındakiler de ona hasta olarak bakmaz.
Örneğin harman zamarıı hastalanan çiftçi çalışabildiği sürece harmanı
bırakıp hekime gitmez.
Tüm insanlar için sağlıklı olmak temel amaç olmalıdır. Sağlığa verilen
önem hasta olmadan önce başlamalı ve sağlığın korunması için gerekli koşullar
yerine getirilmelidir.
Sağlık genellikle hastalığın ve sakatlığın olmayışı olarak tanımlanır. Ancak
bu tanım bu günkü görüşlerin gerisinde kalan bir tanımdır. Dünya sağlık
teşkilatının tanımına göre "Sağlık yalnız hastalık ve sakatlığın olmayışı değil
bedence ve ruhça aynı zamanda sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Yani
kişinin bedenen hasta veya sakat olmaması sağlık için yeterli değildir. Aynı
zamanda kişinin ruhen sağlıklı olması, sosyal yönden tam bir iyilik halinde
bulunması gerekir. Tanımın en ilginç yönü sağlığın sosyal iyilik hali ile koşulIanmasıdır.
Sağıık için gerekli ortamın bulunmaması veya içinde bulunduğu
ortama uyum sağlayamaması beden ve ruh sağlığının olumsuz yönde etkilenmesi
demektir.
Sağlık kavramı ile hastalık kavramı daima çağrışım yapar. Hastalığın bilimsel
tanımı şöyledir. "Hastalık doku ve hücrelerde yapısal, fonksiyonel olmayan
değişikliklerin yarattığı bir haldir."
Biyolojik arılamda doğru ve doyurucudur. Ancak kültürel anlamda sağlık
ve hastalık anlayışı kişiden kişiye değişmektedir. Bu değişimde kişilerirı
eğitim seviyeleri ve ekonomik durumları roloynamaktadır. Eğitim seviyeleri
ve ekonomik durumları arttıkça sağlık ve hastalık anlayışları bilimsel tanımlara
yaklaşmaktadır.
Eğitim durumu düşük ve eğitim yörıünden gelişmemiş toplumlarda sağlık
ve hastalık anlayışı iki ölçüte göre değişir.
Birinci ölçüt: Hastalığın yada sorunun yaygınlığıdır. Herkesin sıtmalı
olduğu bir toplumda sıtma hastalık sayılmaz. Pis bir çevrede doğan ve
büyüyerı bir kişi için kara sinek yada pis koku sorun olarak kabul edilmez.
Çünkü bu kişinin kültürü haline dönüşmüştür.
ikinci ölçüt: Kişinin kendisirıden beklenen işi yapıp yapmamasıdır. Kişinin
rahatsızlığı yada hastalığı kendisinde beklenen işi yapmasına engel değilse
o kişi kendisini hasta saymaz. Etrafındakiler de ona hasta olarak bakmaz.
Örneğin harman zamarıı hastalanan çiftçi çalışabildiği sürece harmanı
bırakıp hekime gitmez.
Tüm insanlar için sağlıklı olmak temel amaç olmalıdır. Sağlığa verilen
önem hasta olmadan önce başlamalı ve sağlığın korunması için gerekli koşullar
yerine getirilmelidir.
Yorumlar
Yorum Gönder