BÖBREK HASTALIKLARINA YAKLASIM
VE KLINIK SENDROMLAR
Böbreklerin anatomik yap›s›n›n büyük ço¤unlu¤u kapiller damar a¤›ndan oluflur. Böbrekler vücudun s›v› ve elektrolit dengesinin düzenlenmesinde önemli rol oynayan organlardan biridir. Böbreklerin fonksiyonu bozuklu¤unda, hipertansiyon, vücudun metabolik denge bozuklu¤u s›k görülür. ‹drar yollar› anormaliteleri, böbrek tafllar›, s›kl›kla böbrek fonksiyon bozuklu¤ una neden olur. Böbrekteki patolojik de¤ifliklikler ya glomerullerde veyahut tubul ve damarlar›n bulundu¤u interstisyel alandad›r. Böbrek hastal› klar›, s›kl›kla nefritik veya nefrotik sendrom, tubulus fonksiyon bozukluklar›, akut ve kronik böbrek yetersizlikleri ve üremi olarak görülür. Bir böbrek hastas›na yaklafl›mda hastan›n hikayesi dikkatle dinlenmelidir. Bu, önceden var olan bir hastal›¤›n devam edip etmedi¤inin anlafl›lmas› nda yard›mc› olur. Ayr›ca genetik patoloji var ise ayd›nlanmas›na sebep olur. ‹lk semptomlar, ilk fizik muayene bulgular› ve laboratuvar analizlerinin önceden yap›lm›fl olanlar› var ise bunlara öncelikle dikkat edilmesi gerekir. Sonra, hastan›n hikayesi o günkü fizik muayene bulgular› ve laboratuvar analizlerine geçilir. Öncelikle belirgin semptomlar bulunmal›, sonra analizlerle di¤er bulgular ortaya ç›kar›lmal›d›r Esas tan›ya karar verildikten sonra tedavi planlanmal›d›r. Bir böbrek hastas›nda kreatinin de¤erinin yüksek bulunmas› hastal›¤›n a¤›rl›¤›n› gösterir. Hastalar›n üre ve kreatinin de¤eri artmadan y›llarca hastal›k devam edebilir. Böbrek fonksiyonlar›n›n ileri derecede bozuldu- ¤u akut ve kronik böbrek hastal›klar›nda kan, üre ve kreatinin de¤erleri artm›fl bulunur. Akut böbrek yetersizli¤inde plazma üre ve kreatinin de¤erleri artm›fl olmas›na ra¤men böbrekler ço¤unlukla normal büyüklüktedir. Hemoglobin ve hematokrit de¤erleri normal olabilir. Hastan›n anemisi yoktur. Hipertansiyon olmad›¤›ndan kalp hipertrofisi bulgular› görülmez. Kalsiyum plazmada ço¤unlukla normal de¤erlerdedir. Kemiklerde osteoporoz görülmez. Burada kreatinin artm›fl de¤erlerde bulunmas›n›n nedeni hemodinamik de¤ifliklikler veya t›kanmalardan dolay› böbrek fonksiyonlar›n›n engellenmesidir. Etyolojide darl›k, tafl›n bulunmas› böbre¤in anatomik yap› s›n› bozar, t›kanmalara neden olabilir. Hastan›n hikayesini dinlerkenbunlar araflt›r›lmal›d›r. Tafl veya darl›k bulunmas› kronik olgularda daha s›k görülür. Akut olgularda böbrek için zararl› olabilecek devaml› kulan›- lan ilaçlar› kullanmam›fl olmas› gerekir. Hasta glomerulonefrit veya glomerul filtrasyonunu azaltan herhangi bir hastal›k geçirmemifl olmal›d›r. Akut böbrek yetersizli¤i olan olgularda ilk günlerde idrar miktar› azd›r. Ortalama 300-500 ml/24 saattir. Bu grup hastalarda s›v› tedavisi ve kompliksyonlar› n önlenmesi tedavinin esas›n› oluflturur. Kronik böbrek yetersizli¤inde hastal›¤›n ilerlemifl oldu¤u durumlarda kan kreatinin de¤erleri artm›flt›r. Böbrekler küçülmüfltür. Ço¤unlukla hastan›n hikayesinde bir böbrek hastal›¤› vard›r. Bu anamnezde proteinüri, idrar analiz bozukluklar› ve kreatinin de¤erlerinin artm›fl olmas› ile anlafl› l›r. Hastal›¤›n yavafl ve sinsi ilerlemesi kronik böbrek yetersizliklerinde s›k görülür. Hastan›n hikayesinde hipertansiyon tedvisi görmesi de kronik böbrek yetersizli¤i olabilece¤ini düflündürür.
VE KLINIK SENDROMLAR
Böbreklerin anatomik yap›s›n›n büyük ço¤unlu¤u kapiller damar a¤›ndan oluflur. Böbrekler vücudun s›v› ve elektrolit dengesinin düzenlenmesinde önemli rol oynayan organlardan biridir. Böbreklerin fonksiyonu bozuklu¤unda, hipertansiyon, vücudun metabolik denge bozuklu¤u s›k görülür. ‹drar yollar› anormaliteleri, böbrek tafllar›, s›kl›kla böbrek fonksiyon bozuklu¤ una neden olur. Böbrekteki patolojik de¤ifliklikler ya glomerullerde veyahut tubul ve damarlar›n bulundu¤u interstisyel alandad›r. Böbrek hastal› klar›, s›kl›kla nefritik veya nefrotik sendrom, tubulus fonksiyon bozukluklar›, akut ve kronik böbrek yetersizlikleri ve üremi olarak görülür. Bir böbrek hastas›na yaklafl›mda hastan›n hikayesi dikkatle dinlenmelidir. Bu, önceden var olan bir hastal›¤›n devam edip etmedi¤inin anlafl›lmas› nda yard›mc› olur. Ayr›ca genetik patoloji var ise ayd›nlanmas›na sebep olur. ‹lk semptomlar, ilk fizik muayene bulgular› ve laboratuvar analizlerinin önceden yap›lm›fl olanlar› var ise bunlara öncelikle dikkat edilmesi gerekir. Sonra, hastan›n hikayesi o günkü fizik muayene bulgular› ve laboratuvar analizlerine geçilir. Öncelikle belirgin semptomlar bulunmal›, sonra analizlerle di¤er bulgular ortaya ç›kar›lmal›d›r Esas tan›ya karar verildikten sonra tedavi planlanmal›d›r. Bir böbrek hastas›nda kreatinin de¤erinin yüksek bulunmas› hastal›¤›n a¤›rl›¤›n› gösterir. Hastalar›n üre ve kreatinin de¤eri artmadan y›llarca hastal›k devam edebilir. Böbrek fonksiyonlar›n›n ileri derecede bozuldu- ¤u akut ve kronik böbrek hastal›klar›nda kan, üre ve kreatinin de¤erleri artm›fl bulunur. Akut böbrek yetersizli¤inde plazma üre ve kreatinin de¤erleri artm›fl olmas›na ra¤men böbrekler ço¤unlukla normal büyüklüktedir. Hemoglobin ve hematokrit de¤erleri normal olabilir. Hastan›n anemisi yoktur. Hipertansiyon olmad›¤›ndan kalp hipertrofisi bulgular› görülmez. Kalsiyum plazmada ço¤unlukla normal de¤erlerdedir. Kemiklerde osteoporoz görülmez. Burada kreatinin artm›fl de¤erlerde bulunmas›n›n nedeni hemodinamik de¤ifliklikler veya t›kanmalardan dolay› böbrek fonksiyonlar›n›n engellenmesidir. Etyolojide darl›k, tafl›n bulunmas› böbre¤in anatomik yap› s›n› bozar, t›kanmalara neden olabilir. Hastan›n hikayesini dinlerkenbunlar araflt›r›lmal›d›r. Tafl veya darl›k bulunmas› kronik olgularda daha s›k görülür. Akut olgularda böbrek için zararl› olabilecek devaml› kulan›- lan ilaçlar› kullanmam›fl olmas› gerekir. Hasta glomerulonefrit veya glomerul filtrasyonunu azaltan herhangi bir hastal›k geçirmemifl olmal›d›r. Akut böbrek yetersizli¤i olan olgularda ilk günlerde idrar miktar› azd›r. Ortalama 300-500 ml/24 saattir. Bu grup hastalarda s›v› tedavisi ve kompliksyonlar› n önlenmesi tedavinin esas›n› oluflturur. Kronik böbrek yetersizli¤inde hastal›¤›n ilerlemifl oldu¤u durumlarda kan kreatinin de¤erleri artm›flt›r. Böbrekler küçülmüfltür. Ço¤unlukla hastan›n hikayesinde bir böbrek hastal›¤› vard›r. Bu anamnezde proteinüri, idrar analiz bozukluklar› ve kreatinin de¤erlerinin artm›fl olmas› ile anlafl› l›r. Hastal›¤›n yavafl ve sinsi ilerlemesi kronik böbrek yetersizliklerinde s›k görülür. Hastan›n hikayesinde hipertansiyon tedvisi görmesi de kronik böbrek yetersizli¤i olabilece¤ini düflündürür.
Yorumlar
Yorum Gönder